Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde çeşitli semptomlar ve durumlarla karşılaşmak olağandır. Bu süreçte doğru bilgiye sahip olmak, hem fiziksel hem de zihinsel olarak daha rahat hissetmenizi sağlayacaktır. Aşağıda ameliyat sonrası sık görülebilecek belirtiler ve bu belirtilerle başa çıkma yolları hakkında detaylı bilgiler sunulmuştur. Bu rehber, iyileşme sürecinizi desteklemek ve komplikasyon riskini en aza indirmek amacıyla hazırlanmıştır.
Ağrı
Hafif ve orta şiddette ağrı cerrahi operasyon sonrasında normaldir. Eğer size verilen ağrı kesiciye rağmen (Felden Flash tablet) ağrınız şiddetleniyorsa doktorunuz ile bağlantıya geçiniz.
Ateş
Vücut ısınız 38 °C geçmemelidir. Üşüme, titreme ve 38 °C üzerindeki ateş durumunda doktorunuz ile bağlantıya geçiniz.
Bulantı
Sıklıkla midenizin alabildiğinden daha fazlasını yemenize, besin kokularına karşı hassasiyete, ağrı kesicilere, yememeye ve az sıvı alımına bağlı olur. Bulantı hissiniz gün boyunca ve bir kaç gün sürüyorsa doktorunuz ile temasa geçiniz.
Kusma
Sıklıkla hızlı ve midenin alabildiğinden fazlasını yemeye bağlı olarak oluşur. Doluluk hissi oluştuktan sonra yemeye devam ederseniz kusma olabilir. Birçok hastada, olabilen kusma atakları, yavaş yeme, iyi çiğneme ve doluluk hissi oluştuktan sonra bir lokma dahi almama gibi talimatların hızlı bir şekilde öğrenilmesini sağlar. Kusmanız gün boyunca devam ederse, katı veya kıvamlı besinlerin alımını bırakıp, 6- 12 saat boyunca sadece berrak sıvılar almalısınız. Eğer kusma 2 gün boyunca devam ederse doktorunuz ile temasa geçiniz.
Ağıza yapışkan, farklı tatta sıvı gelmesi
Yemeklerin sindirimi için midede üretilen mukus bazı hastalarda yemek borusuna doğru geri çıkarak ağızda yapışkan, değişik tatta sıvı hissi verebilir. Genelde ilk üç ay devam eden bu şikâyet kendiliğinden düzelir. Çoğu hasta yemekten 30 dakika önce alınan açık çay veya limonlu sıcak su ile bu şikâyetin en aza indirildiğini tarif etmektedir.
Dehidratasyon (Vücutta su oranının azalması)
Eğer yeterince sıvı almazsanız dehidratasyon oluşabilir. Belirtileri; halsizlik, koyu renkli idrar, bulantı, baş dönmesi, dil paslanması, bayılma, uyku hali, bel ağrısı şeklinde sıralanabilir. Bu belirtiler sizde varsa ve yeterince sıvı almadığınızı düşünüyorsanız bir hastaneye giderek damar yolu ile sıvı tedavisi almanız gerekebilir. Bu durumda doktorunuz ile temasa geçiniz.
Dumping Sendromu
Şeker, dondurma, şerbetli tatlılar gibi basit karbonhidratların yüksek oranda bulunduğu besinlerden bol miktarda alınması nedeniyle olur. Belirtileri; karın bölgesinde dolgunluk; kramplar, bulantı ve ishal şeklinde görülebilir. Bazı hastalar sersemlik hissi, vücutta sıcaklık, zayıflık ya da bayılma durumunu tarif edebilirler. Soğuk terleme, kalp hızında yükselme de belirtiler arasındadır. Basit karbonhidratları içeren besinlerin (pirinç, makarna, patates, şekerli besinler) kısıtlanması; daha çok protein tüketerek ve yemekler ile birlikte sıvı almayarak belirtiler azaltılabilir. Ayrıca aşırı sıcak ve soğuk besin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Kabızlık (Konstipasyon)
Yetersiz su alımının beraberinde getirdiği en büyük problemlerden biri kabızlıktır. Kabızlık probleminiz varsa su alımınızı arttırmak ile başlamalısınız. Posalı besinlerin tüketimleri de yine kabızlıkla başa çıkmanızda size yardımcı olacaktır. İlk haftalarda posalı besinlerin tüketimlerini arttırmak zor olabileceğinden probiyotik içerikli yoğurt ve kefir tüketebilir, ayrıca piyasada satılan probiyotik tozlardan diyetisyeninize danışarak kullanabilirsiniz. Fiziksel olarak aktif olmanız da yine kabızlık şikâyetlerinizin önlenmesinde destek olur. Bu yöntemlerle düzelme sağlanamaz ise Bekunis drj gece yatarken 1 adet alabilirsiniz. Bunu bir kaç gün tekrarlayabilirsiniz. Fakat alışkanlık yapmaması için sürekli kullanmanız önerilmez.
İshal (Diare)
İshal durumu (bir günde 3 defadan daha fazla dışkılama) oluştuğunda süt gibi laktozlu besinleri sınırlandırınız. Yavaş yediğinizden ve iyi çiğnediğinizden emin olunuz. Tüketimlerinizde eğer kullanıyorsanız yağ ve baharat alımını sınırlandırınız. Etiket okuma alışkanlığı geliştirerek içeriğinde şeker alkolü olan besinleri diyetinizden çıkarmalısınız. Bunlar etiketlerde sorbit-OL, mannit-OL, vb şekilde yer alır. Sindirim sisteminizi desteklemek için yine probiyotiklerden faydalanabilirsiniz. Eğer ishal iki gün boyunca devam ederse doktorunuz ile temasa geçiniz.
Baş Dönmesi veya Baş Ağrısı
Sıvı alıp almadığınızdan emin olmalısınız. Yemeklerinize bir miktar tuz ilave etmenizde yine bu şikâyetlerinizin ortadan kalkması konusunda yardımcı olabilir. Öğün atlamadığınızdan ve yeterli besin alımı yapıp yapmadığınızdan da emin olmalısınız. Tüm bu değişimleri yapmış olmanıza rağmen devam eden bir baş dönmesi var ise doktorunuz ile temasa geçiniz.
Yorgunluk, bitkinlik
Yeterli sıvı alıp almadığınız yorgunluk ve bitkinlik hissi yaşamanızla alakalıdır. Uyku düzeninizin de yine sağlanmış olması gece uykularının mutlaka sağlanıyor olması gerekir. Ayrıca fiziksel aktivitenin yaşam kalitenizi arttıracağını bilerek yürüyüşlere gerekli önemi vermelisiniz. Besin tüketimlerinizde protein kalitesi yüksek besinler tüketmeniz de bu şikâyetlerin önlenmesinde öncelikli düzenlenecek noktalardan biridir.
Mide Ekşimesi
Çok soğuk veya çok sıcak besinlerin tüketimi bu durumun artmasına sebep olabilir. Ayrıca baharatlı ve salçalı besin tüketimleri de yine mide ekşimesine neden olabilir. Yemek sonrasında hafif tempoda yürüyüş yapmak ve yastığınızı 45° eğimde tutmak şikâyetlerin önlenmesinde yardımcı olacaktır.
Bacak Krampları
Potasyumdan fakir beslenmenin sonucu olarak bacak krampları ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Yetersiz sıvı alımı da yine neden olabilir. Kefir, yoğurt gibi besinlerin tüketimini arttırabilir, fiziksel olarak aktif olmaya çalışabilirsiniz. Ayrıca gerekli durumlarda multivitamin takviyeleri de size destek sağlayabilir.
Geçici Saç Dökülmesi
Ameliyat sonrasında 3. ve 9. aylar arasında herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir. Saç kaybı kalıcı değildir, kilo verme süreci tamamlandığında saçlarınız normal haline dönecektir. Yaşanılan saç dökülmelerinin normal süreç olduğunu biliniz. Yeterli protein alımının sağlanmadığı durumlarda sıklıkla karşılaşılabilirsiniz. Doktorunuza danışarak demir, çinko ve biotin içeren bir multivitamin kullanabilirsiniz.
Dr. Toygar TOYDEMİR 1976 yılında doğdu. 1994 yılında Gaziantep Fen Lisesi’nden mezun oldu ve aynı yıl Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde tıp eğitimine başladı. Altı yıllık tıp eğitimini bitirdikten sonra 2001-2006 yılları arası Genel Cerrahi İhtisasını yapacağı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesine atandı. Erzurum Palandöken Devlet Hastanesinde mecburi hizmetini tamamladıktan sonra 2008-2009 yılları arası klinik şefliğini de üstlendiği Adana Asker Hastanesinde askerlik görevini tamamladı. Evli ve 2 çocuk babası olan Dr. Toygar Toydemir iyi derecede İngilizce ve orta derecede İtalyanca bilmektedir.
